Paglalakad Patungong Kalangitan

Sic Itur Ad Astra...

          Ito ang pamagat ng epilogo ng Hari Manawari na ipinabasa sa amin. Ito ang huling bahagi ng nobelang kababasa ko lamang bago kami kumuha ng aming mahabang pagsusulit kaya ito'y sariwa pa sa utak ko. Natatandaan ko pa rin ito dahil itinanong kung ano ang ibig sabihin nito sa isang pagsusulit at itong tanong na ito ay naulit din sa mahabang pagsusulit kaya dapat alam ko na ang kahulugan nito sa ingles o sa tagalog.

Ano ang ibig sabihin nito?

Publius Vergilius Maro o Virgil

          Ayon sa Google Translate, ang ibig sabihin ng Sic Itur Ad Astra sa ingles ay "So go to the stars" (salamat Google Translate at tinulungan mo ako) kaya sa tagalog, ito'y "kaya pumunta ka sa mga bituin". Gumawa ako ng kaunting pagsasaliksik at nalaman kong ang pariralang ito ay galing kay Ginoong Publius Vergilius Maro o mas kilala bilang Virgil, isang makata noong Augustan period. Ayon sa kaniya, ang ibig sabihin ng Sic Itur Ad Astra ay "Thus you shall go to the stars" na halos kaparehas lamang ng sa Google Translate.

          *nakagawa pa pala ako ng isang tayutay sa itaas. Ito'y isang panawagan at hindi ko inaasahan iyon.

Ano na ngayon?

          Napapansin ko lang namang noong tinanong sa isang pagsusulit kung ang ibig sabihin ba ng Sic Itur Ad Astra ay "look at the stars", marami ang nagsabing tama ito. Sa tingin ko, ito'y dahil hindi sinubukan ng ibang estudyanteng hanapin ang kahulugan ng pariralang ito kahit man sa internet dahil sila'y tinatamad (hindi ako kasama dito dahil nasagot ko ng tama ang katanungan hehe). Kung hinanap nila ang kahulugan nito, siguradong "mali" ang isasagot nila sa katanungang iyon dahil malaki ang pagkakaiba ng "look at the stars" sa "go to the stars".

Ano ang pinagkaiba ng dalawang parirala?

          Oo, malaki ang pagkakaiba ng "look at the stars" at "go to the stars". Sa tagalog, ang "look at the stars" ay "pagmasdan ang mga bituin". Para naman sa "go to the stars", sa tagalog, ito ay "puntahan ang mga bituin". MASDAN at PUNTA. Ano ang mas matimbang para sa iyo? siyempre, ang pagpunta. Ito'y dahil iginagalaw mo ang buong katawan mo papunta sa mga bituin (o maaari nating sabihing ang mga "pangarap" mo, 'di ba?) at hindi kagaya ng pagmamasid na tinititigan mo lamang ang mga bituin. Nakikitang mas dedikado ang isang taong pumupunta sa kaniyang mga bituin o pangarap kaysa sa mga taong pinagmamasdan lamang ito. Nakikitang mas pinaghihirapan at pinagtiyatiyagaan ng isang taong makamit ang kaniyang mga pangarap sa pamamagitan ng pagpupunta rito at hindi pagmamasid lamang.

PAGMASID

AT

PAGPUNTA

          Ngayon, kung hindi mo pa masyadong naiintindihan ang pagkakaiba ng dalawang parirala, subukan nating ihambing ito sa isang maaaring mangyari sa Araw ng mga Puso dahil malapit na itong petsang ito (bukas na, kung binabasa mo ito ngayon, ika-13 ng Pebrero).

Si Ate Adnag at si Kuya Irah...

          Papalapit na ang Araw ng mga Puso at nagtatangkang tanungin ni Kuya Irah si Ate Adnag kung maaari ba siyang maging kasintahan niya. Siyempre, naghanda nang todo si Kuya Irah para gawing espesyal ang araw na iyon para sa kaniya at para sa minamahal niya. Inisip niya kung saan kaya sila kakain ng hapunan dahil gusto niya ito maging romantiko. Iniisip din niya kung anong regalo ang ibibigay niya kay Ate Adnag sa araw na ito. Iniisip niya kung bibigyan niya si Ate Adnag ng kuwintas o singsing pero naisip niyang singsing na lamang ang ibibigay niya sa dalaga. 

          (COMMERCIAL MUNA. Dito pa lang, nakikita na nating pinaghihirapan ni Kuya Irah maging perpekto ang araw na iyon para sa kanilang dalawa. Makikitang pumupunta siya sa gusto niyang mangyari at hindi pinagmamasdan lamang ito. Ngayon, ituloy natin ang palabas.)

          Araw ng mga Puso na! Ito na at pupuntahan na ni Kuya Irah si Ate Adnag sa bahay niya. *Ding dong*. Sinimulan ni Kuya Irah ang araw ni Ate Adnag ng isang halik at siya'y pinatuloy na sa loob ng bahay. Pagkalipas ng ilang minuto, sila'y lumabas na at binalak ni Kuya Irah na sila'y mag-date sa Luneta Park. Ngayong nasa Luneta Park na sila, inilibre ni Kuya Irah si Ate Adnag ng lahat ng gustuhin ni Ate Adnag katulad ng pagkain at iba pa.

          Nang gumabi na, niyaya ni Kuya Irah na maghapunan sila sa isang restawran na kung saan ay malapit sa Manila Bay. Pinili niya rito dahil malamig ang simoy ng hangin at ito'y maaring magpakilig pa lalo kay Ate Adnag sa gagawin ni Kuya Irah.

          Habang naghahapunan si Ate Adnag at si Kuya Irah, nagulat na lamang ang mga tao dahil lumuhod sa harapan ni Ate Adnag si Kuya Irah at tinanong ito ng "would you be my girlfriend?" o "maaari ka bang maging kasintahan ko?" at isinuot ang singsing sa daliri ni Ate Adnag. Namula si Ate Adnag at pagkatapos niya sabihin ang matamis na "Oo", naghiyawan ang mga tao at nagpalakpakan at maaari na ngang isa na iyon sa mga masasayang araw ni Kuya Irah.

          Ngayong tapos na ang kuwento ni Ate Adnag at Kuya Irah, makikitang tinangkang puntahan ni Kuya Irah ang pangarap niyang maging kasintahan si Ate Adnag at hindi lamang pinagmasdan ito. Lumuhod si Kuya Irah sa harapan ni Ate Adnag na nagpapakita ng paggamit ni Kuya Irah ng buong katawan niya para ipakita at ipadama kay Ate Adnag ang nararamdaman niya para sa kaniya. Kung walang ginawa si Kuya Irah at hinayaang lumipas lamang ang araw na iyon at walang ginawang espesyal para kay Ate Adnag, masasabing pagmamasid lamang ang ginawa niya dahil wala siyang ginawa. Kung inabot lamang ni Kuya Irah ang singsing sa kaniya, masasabing pag-aabot lamang ito pero lumuhod pa siya sa harapan niya kaya mas makikita ito bilang pagpupunta at mas matimbang ito.

          Sa tingin mo, ano ang mas magugustuhan ni Ate Adnag? Ang hindi pagyaya sa kaniyang mag-date sila, ang pag-abot lamang ng singsing sa kaniya o ang pagluhod ng isang lalaki sa harapan niya at pagtanong sa kaniya kung gusto ba niya maging kasintahan ng lalaki? Sa tingin ko, lalaki ka man o babae, alam mong mas gugustuhin ng isang babae ang lumuhod ang lalaki sa harapan niya habang nagpo-propose.


          Maaaring makita natin si Ate Adnag at si Kuya Irah sa mga taong nabubuhay ngayon. Ang isang halimbawa ay si Presidente Noynoy Aquino at si Grace Lee. Makikitang kahit na isang presidente ang nagmamahal kay Grace Lee, sinusubukan pa rin niyang ipadama kay Grace Lee na gusto niya siya. Kung ikaw ay isang presidente, maaaring madali na lamang magmahal ng ibang tao dahil maraming tao ang magkakagusto sa iyo (at sa posisyon mo) ngunit ang ating presidente ngayon ay pinaghihirapang mapasaya ang kaniyang iniirog at pinapakita niyang dedikado siya sa pangarap niyang babae (pogi points kay Noynoy).

Mga huling salita...

         Tandaan ninyo na ang pangarap ay dapat pinupuntahan at hindi pinagmamasdan lamang. Sa susunod, sa mga iba pang mambabasa riyan, tandaan na mas tumpak ang "go to the stars" at hindi "look at the stars" bilang kahulugan ng Sic Itur Ad Astra. Sa susunod, alam na natin ang isasagot sa pagsusulit. Maligayang Araw ng mga Puso sa inyong lahat!



Bonus Content lamang:
Subukan mong baliktarin ang pangalan ni Irah at Andag at matutuklasan mong sila pala ay si Hari (Manawari) at si (Prinsesa) Ganda.

"Kapag walang tiyaga, walang nilaga"

-Anonymous

Geronimo Miguel M. Mantes

Fil12-DD

Ginoong Edgar Samar

-----------------------------------------------------------

Mga Sanggunian:

1."virgil-4," Quote Collection image, http://www.quotecollection.com/quote/o-tyrant-love-to-what-do-you-not-drive-the-hearts-of-men/ (accessed February 13, 2012).

2. "Ad astra (phrase)" Wikipedia, 12 February 2012, http://en.wikipedia.org/wiki/Ad_astra_(phrase) (accessed February 13, 2012).

3."Virgil" Wikipedia, 8 February 2012, http://en.wikipedia.org/wiki/Virgil (accessed February 13, 2012).

4. "lookatthestars," explodingdog image, http://explodingdog.com/title/lookatthestars.html (accessed February 13, 2012).

5. "Reach for the stars," iStockphoto image, http://www.istockphoto.com/stock-photo-4886003-reach-for-the-stars.php (accessed February 13, 2012).